Goede voeding is de basis van kringlooplandbouw

Hoe ziet uw bedrijf eruit?

'Ik heb een boerderij met 2.100 zeugen, samen met mijn vrouw Marijn. We werken aan optimaal diervoedsel. Een soort brinta voor dieren, dat zelfs vissen zouden kunnen eten. Als gevoelsmens vroeg ik me af: waarom zijn zulke dure mestinstallaties nodig voor iets wat een dier uitpoept? Dat komt door synthetische stoffen in de mest, die varkens niet kunnen verteren. Ik heb zelf maar een kleine mestverwerker op mijn terrein staan, want mijn dieren nemen bijna alle voedingsstoffen op uit het voer dat ik gebruik.'

Waar bent u precies mee bezig qua voer?

'Ik gebruik een mix van tarwe, gerst en rogge als voer, met zo min mogelijk toevoegingen. In mijn voermachine wordt fytinezuur via een natuurlijk proces omgezet in fytase. Daardoor produceert het varken veel minder fosfaat dan als het voer met synthetische stoffen eet. Uit mestonderzoek is gebleken dat mijn varkens een fosfaatopname van 82% hebben, 30% meer dan andere varkens. Het maakt het boeren weer leuk. Wel is het lastig dat we een gewone voermachine gebruiken. Die bevat veel verouderde elektronica en werkt daardoor niet altijd goed.'

Hoe reageren de varkens op het natuurlijke voer?

'De varkens vinden het prima. Door het natuurlijke voer hebben ze een langere darmpassage. Hierdoor zijn ze veel blijer en bijten ze niet zo snel in elkaars staart. Ze nemen veel meer voedingsstoffen op en produceren veel minder mest. Ook hebben mijn vleesvarkens 100 kilo minder voer nodig. Er ontstaat dus een veel efficiënter proces van voer naar vlees. Mijn varkens hebben een lange staart. Ik exporteer ze naar Zweden, want daar wil men nog wel iets meer betalen voor varkens met een lange staart.'

Waarom werkt u op deze manier?

'Ik kon geen kant meer op door marktomstandigheden – te hoge prijzen – en de ellende van de mestverwerking. Daarom besloot ik enkele jaren geleden om het helemaal anders te gaan doen. De oplossing voor problemen binnen de varkenshouderij ligt binnen handbereik, namelijk een totaal andere landbouw met de nadruk op eiwitopslag in plaats van mestopslag. De minerale vitaminebalans moet wat mij betreft helemaal anders. Die is nu gebaseerd op regulier voer met grondstoffen uit China. Ik denk aan de terugkeer van oude natuurgranen zoals boekweit. Goede voeding is de basis van kringlooplandbouw. Dat helpt ook bij het voorkomen van auto-immuunziekten en allergieën bij mensen.'

Waar bent u verder mee bezig?

'Ik werk nu aan het perfectioneren van de kringloop op mijn varkensbedrijf. Ik denk bijvoorbeeld aan het opvangen van regenwater, want dat is van veel betere kwaliteit dan grondwater. Door het installeren van zonnepanelen op de staldaken zou ik 100% eigen energie kunnen opwekken voor elke toepassing. Ook hoop ik waterstof te kunnen maken uit het water in mest. Die waterstof zou ik ook kunnen toepassen in het bedrijf. Of ik kan andere mensen er blij mee maken. Ook probeer ik grassap van mijn buurman, een grote melkveehouder, te verwerken in mijn voerrantsoen. Dit grassap bevat hoogwaardig eiwit dat soja kan vervangen.'

Hoe moeilijk is de omslag?

'Het is verschrikkelijk moeilijk, want alles moet anders. Gelukkig heb ik een sterke vrouw. Er moet iets drastisch veranderen, want de huidige manier van voedselproductie kunnen we over dertig jaar niet meer volhouden. We moeten meer tijd nemen om ons voedsel te maken, in plaats van dit zo vlug en goedkoop mogelijk te doen. Kringlooplandbouw is volgens mij zelfs beter dan biolandbouw, omdat je gebruikmaakt van 100% natuurlijke grondstoffen. Als het dier niet allerlei rommel binnenkrijgt, krijg je het perfecte vlees. Een product waar je trots op bent. Er gaat dan minder geld op aan de dierenarts, mest en antibiotica. Zo heb je volgens mij een heel mooi verdienmodel.'

Wat levert deze manier van werken nog meer op?

'Door beter voer veroorzaken de varkens ook minder stank. Je hebt dan als varkensboer geen luchtwasser meer nodig. Dat is een gevaarlijke machine, die stalbranden kan veroorzaken. Stinkende mest ontstaat namelijk door onverteerbare stoffen in varkensvoer. Mensen die op mijn bedrijf langskomen, zeggen vaak: je hebt wel een grote stal, maar geen stank! Zo verdwijnt het beeld van varkenshouders als een stelletje stinkers.'

Dit verhaal is onderdeel van een serie artikelen voor deze website (tussen 2019 en 2021) waarin agrarisch ondernemers vertellen hoe zij werken aan de omslag naar kringlooplandbouw. Op Groeien naar morgen lees je verhalen van agrariërs die stappen zetten en maak je kennis met de Demobedrijven.

_{Publicatiedatum op deze site: 30 september 2019}