Het is oktober 2014, als bij sperziebonenkweker Martin de Ruiter duidelijk wordt dat zijn teelt dat jaar niet gaat worden geoogst. “Normaal rijden ze hier met een aantal plukmachines en wagens het land op, een man of wat personeel erbij. In een paar dagen ben ik dan helemaal los. Maar deze keer niet. Er kwam maar een machine en een wagen en na een dag waren ze wel klaar”, herinnert De Ruiter zich nog goed. De markt was verzadigd, er was geen behoefte aan zijn sperziebonen. De Rusland-boycot betekende een veel lagere behoefte, het advies was om het maar om te ploegen. “Maar dat moet je nooit tegen een boer zeggen”, is De Ruiter nog altijd een beetje verontwaardigd, “dat is het resultaat van al ons harde werken. Ik wil die bonen oogsten, daar doe ik het voor”.

Toeval wil, dat De Ruiter enkele weken daarvoor een reünie van de lagere school heeft gehad. Zijn oud-klasgenoten en hij hadden elkaar al veertig jaar niet gezien en hij werd aangesproken op zijn afwezigheid op Facebook. Dus had De Ruiter een profiel aangemaakt. “Ik dacht: waarom zet ik niet een oproepje op Facebook?” Het blijkt een gouden zet.

Het ‘oproepje’ gaat viraal, helpt De Ruiter op een ludieke manier van zijn 4,5 hectare sperziebonen af en levert een stortvloed aan positieve reacties op. “Wij hebben een geweldig leuke paar weken beleefd. Er kwamen veel mensen langs, die gratis hun eigen sperziebonen mochten komen oogsten. Gezinnen, maar ook mensen uit de regio. Het jaar erop mochten bezoekers weer komen oogsten, maar tegen een betaling van 50 eurocent per kg. Er ontstond veel interesse in mijn bedrijf, werkzaamheden, methoden en producten. Het was heel dankbaar om daar meer over te kunnen uitleggen en vertellen”, vertelt De Ruiter, over de basis van zijn idee, want hier moest meer mee gedaan worden.

“Het was een groot succes, maar we hadden er niks mee verdiend. In tegendeel”, is De Ruiter helder. Een ander probleem was de korte tijd dat mensen op het land waren: “ze oogsten een kilootje sperziebonen en waren daarna weer weg. Ik had meer variatie en redenen om te komen en blijven nodig”. Zo gezegd, zo gedaan. En zo ontstaat het aanbod dat vandaag de dag nog steeds de basis vormt voor het succes. Aardappelen, wortelen, uien, rode bieten, spruitjes, al werden die laatste voor dit seizoen vervangen door prei, omdat deze langer in de grond kan blijven zitten en zo beter verdeeld kan worden over het hele oogstseizoen.

Planning

Het oogsten vindt plaats tussen augustus en, uiterlijk, november. “Als het natte seizoen begint, stoppen wij er ook mee. Mensen moeten het wel voor hun plezier doen”, legt De Ruiter uit. Dat betekent “meestal een weekendje of 12” om zo’n 10.000 bezoekers te helpen met het oogsten van hun eigen groentes. Schoolklassen, groepen collega’s, gezinnen, mensen uit de buurt, iedereen is welkom en weet de toegankelijke ondernemer te vinden. De bezoekers zijn ook veel langer op het bedrijf te vinden en oogsten gemiddeld een kilo of tien á vijftien. Er blijft zelfs geld over. Het oproepje is een buitengewoon succesvol onderdeel van het bedrijf geworden.

Tegenwoordige tijd

Seizoen 2019 is inmiddels in volle gang. Het bedrijf groeit en bloeit. Met belangeloze hulp van communicatiebureau Deelstra en De Jong, dat zorgde voor een kek logo en een mooie website, zijn brede aanbod op het land en zijn onuitputtelijke enthousiasme, heeft De Ruiter een nieuwe vorm voor zijn bedrijf gevonden. En passant draagt hij bij aan een issue dat ook hem al jaren bezighoudt: “wij, de boeren, waren toch altijd die gifspuiters, verontreinigers en milieubarbaren. Mensen met wie ik in gesprek raak zijn verbaasd over hoe het er werkelijk aan toe gaat. Dat we eigenlijk juist heel veel doen voor het milieu en dat al onze maatregelen zijn gebaseerd op duurzaamheid, kringlooplandbouw, bodembehoud. Het is heel fijn om dat te mogen vertellen”. Dat vindt ook de Gemeente Hoekse Waard, die de ondernemer in 2016 al beloonde met de Vliegwielprijs, voor zijn innovatieve bijdrage aan de populariteit van de gemeente.

Met dezelfde gemeente is De Ruiter in gesprek over een heus FoodLab. De regio is ambitieus en de boer ruikt zijn kans om verder te ontwikkelen, meer mensen te bereiken en nog vaker te vertellen over zijn mooie vak en producten. Energie en enthousiasme genoeg, zoveel is wel duidelijk.

_{Publicatiedatum op deze site: 30 september 2019}

Dit verhaal is onderdeel van een serie artikelen voor deze website (tussen 2019 en 2021) waarin agrarisch ondernemers vertellen hoe zij werken aan de omslag naar kringlooplandbouw. Op Groeien naar morgen lees je verhalen van agrariërs die stappen zetten en maak je kennis met de Demobedrijven.