Leo Bil is bodem- en bemestingsadviseur bij N-xt Fertilizers in Emmen. Naast deze fulltime baan maakt hij zich ook in zijn eigen tijd druk om bodems, bodemgezondheid, biodiversiteit en het zoveel mogelijk verspreiden van zijn boodschap. Wat is die boodschap dan? “We moeten ons bewuster zijn van de samenstelling van onze bodem, en dan met name van het belang daarvan”. Want, een gezonde bodem is een gezond gewas is gezonde voeding. Was getekend: Leo Bil.
‘Logisch’, zou Cruijff zeggen. Net als de weg die Bil bewandelde om te komen waar hij nu is: bevlogen bodemspecialist, waar mogelijk betrokken bij verhoging van onze bodemvitaliteit. “Van huis uit ben ik opgeleid als boomteler”, begint Bil te vertellen, “en altijd al enorm geïnteresseerd in alles wat met de bodem te maken heeft.” Zo is hij bewust getuige van de gestage omslag die we sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw met z’n allen hebben gemaakt. Van 100% kunstmest naar een steeds meer natuurlijke manier om je grond gezond en vitaal te houden, “we ontdekten bijna per ongeluk dat het zonder fosfaat eigenlijk ook heel goed ging”.
Stichting Bloeiend Boerenland
De teruglopende kwaliteit van landbouwgronden is voor Bil dagelijkse kost. Hij verdient zijn geld met het doen van bodemanalyses en het geven van adviezen om de kwaliteit van die zelfde bodem te verbeteren. Daarnaast doet hij voor zichzelf, in zijn eigen tijd, diverse onderzoeken. Bijvoorbeeld naar de verschillende vormen van stikstof in grasland. Alles voor die grote, overkoepelende doelen: “uiteindelijk gaat het om betere en meer opbrengst van het land en natuurlijk een grotere biodiversiteit.” Enter Stichting Bloeiend Boerenland. Want waar beter te beginnen dan bij jezelf en met een aantal gelijkgestemde vrienden. “We zijn met een paar mensen bij elkaar gaan zitten en hebben het idee uitgewerkt. Doel is het faciliteren van boeren die, met behoud van rendement, vruchtbare en bloeiende akkerranden willen onderhouden,” aldus Bil.
"Elke euro is één vierkante meter grond"
Zonder subsidie, mét betrokken burgers
Hoe kan dat dan in zijn werk gaan? “Op dit moment hebben we alleen inkomsten uit sponsoring en de eerste donaties, maar dit moet natuurlijk worden uitgebouwd”, legt Bil uit. Het plan is boeren te compenseren voor het niet uitnutten van akkerranden. Dit kost die boeren vierkante meters en dus omzet. De stichting gaat uit van een gemiddeld rendement van zo’n € 1000,- per hectare. Daarin zijn ook de kosten van een bloemenrand opgenomen. Daarnaast wordt een analyse van de grond aangeboden en wordt er door partners een zaadmengsel gecreëerd dat past bij de specifieke ondergrond en de regio, want ook dat is een belangrijk deel in de vergelijking. En die vergoeding moet bij enthousiaste burgers vandaan komen, die zo een stuk akkerrand ‘adopteren’. “Je kunt een donatie doen. Elke euro is één vierkante meter grond”. Het beoogde resultaat is een in de akkerranden florerende flora en fauna, grotere biodiversiteit, gezonde en goed doorvoede bodem en natuurlijk een beeldschoon en gevarieerd landschap. “Ja, natuurlijk! Het oog wil ook wat,” is Bil stellig, “ik zou het liefst zien dat er allerlei mooie fietsroutes door het landschap lopen, zodat mensen er ook echt optimaal van kunnen genieten. Dat is toch prachtig?”
Alles hangt aan elkaar
De stichting is jong, opgericht in mei 2019, maar al vol plannen en energie. Het concept is uitgewerkt en de eerste 100 (!) boeren die graag mee willen doen hebben zich al aangemeld. Aan die kant dus zeker heel veel animo. “Het is zó belangrijk,” benadrukt Bil, “een gezonde bodem levert veel meer en veel beter gewas op. En daar voeden wij ons weer mee. Dus daar komt de winst uiteindelijk terecht: bij ons, de mensen, zelf”. Het lokt hem de wens uit tot een Ministerie van Landbouw en Volksgezondheid, “dan heb je alles bij elkaar voor een goede en verbonden toekomst”.
In het voorjaar van 2020 gaan de eerste, door Bloeiend Boerenland, gefinancierde akkerranden het levenslicht zien. Door heel Nederland, want de spreiding onder de aanmeldingen is landelijk. Dat geeft Bil en zijn stichting de kans om de contacten met onder andere provincies Gelderland en Friesland verder te brengen. Want als dergelijke partijen mee gaan betalen aan akkerranden, staat in no time het hele land in bloei. Het is het vliegwiel dat moet gaan draaien, vindt en hoopt Bil. “Maar ook een commerciële partij kan ons omarmen als onderdeel van haar MVO-strategie”, denkt de initiator. Inderdaad, maatschappelijk verantwoord ondernemen was nog nooit zo makkelijk. Alles over de stichting, de initiatieven en plannen kun je terugvinden op de website van Bloeiend Boerenland.
Dit verhaal is onderdeel van een serie artikelen voor deze website (tussen 2019 en 2021) waarin agrarisch ondernemers vertellen hoe zij werken aan de omslag naar kringlooplandbouw. Op Groeien naar morgen lees je verhalen van agrariërs die stappen zetten en maak je kennis met de Demobedrijven.