Meer samenwerken met de natuur, beter zorgen voor de bodem, meer gebruik van reststromen: allemaal maatregelen om meer richting kringlooplandbouw toe te werken. Welk verdienmodel zit hierachter? Deze vraag hebben wij voorgelegd aan een aantal ondernemers die al eerder langs zijn gekomen op het platform.
Boer Ruud is samen met zijn broer Peter de drijvende kracht achter een bloeiende varkenshouderij in het Noord-Limburgse Oirlo. Op het bedrijf is hij bezig met het sluiten van de kringloop en het verminderen van de footprint. Ook is hij bezig met een proef om de voedingswaarden van zijn product te verbeteren, door de waarden van het varkensvoer te verhogen. Dit doet hij in samenwerking met DSM.
Eerder hebben wij kunnen lezen dat zijn manier van het houden van varkens meer arbeid, zorg en hogere kosten met zich meebrengt, maar dat de financiële compensatie vooralsnog uitblijft. Boer Ruud kan zijn bedrijf draaiende houden en door ontwikkelen richting de visie die hij in de afgelopen 7 jaar heeft ontwikkeld. Dat betekent dat hij zijn kosten kan dekken en zich bezig kan houden om zijn bedrijf geschikt te maken voor opvolging.
Boer Ruud is daarnaast ook van mening dat er verder gekeken moet worden dan alleen het verdienmodel. Door middel van samenwerking kan er volgens hem een grotere, ‘generatieoverschrijdende’ winst behaald worden. Dat is nodig, omdat er op dit moment door een kloof tussen de varkenshouderijen en de samenleving en de politiek er veel bedrijven stoppen, terwijl deze volgens Boer Ruud wel onmisbaar zijn. Niet alleen voor het voortbestaan van zijn bedrijf is samenwerking belangrijk, ook persoonlijk hebben de afgelopen jaren van pionieren hem veel gebracht wat niet in geld uit te drukken is.
Voor de omschakeling in zijn bedrijf kwam Boer Ruud amper buiten de stalmuren. Nu krijgt hij regelmatig bezoek van andere boeren en ondernemingen en krijgt hij de kans om zijn visie te delen. Het omzetten van bedreigingen in kansen en het sluiten van de kringloop zijn daar groot onderdeel van. Dat kan hij niet alleen, maar daar is samenwerking met de andere schakels uit de keten voor nodig. Helaas gebeurt dat nog niet genoeg, omdat de verduurzaming van de voedselketen erg versnipperd is, aldus Boer Ruud. Door transparant te zijn en inzicht te geven in de herkomst van zijn product, probeert Boer Ruud de samenwerking op te zoeken.
Nu hij samen met DSM hoogwaardig voer voor zijn varkens aan het ontwikkelen is, wordt er een nieuwe weg vrijgemaakt om in gesprek te gaan met andere partijen om zijn product af te zetten. Hij hoopt ook andere grote bedrijven meer samenwerking zullen zoeken met agrarische ondernemers en het voortouw zullen nemen om de stap naar kringlooplandbouw te zetten. Daarvoor is volgens Boer Ruud nu met de coronacrisis de juiste tijdsgeest aangebroken: de waardering voor goede lokale producten heeft een boost gehad en de vraag is daardoor groter geworden.
Het is dus lastig om te beginnen als de financiële beloning uitblijft, maar boer Ruud gelooft in zijn missie en dat zijn bedrijfsvoering de toekomst is. Zijn doel nu, is het bedrijf draaiende te houden en daar krijgt hij meer voor terug dan in geld is uit te drukken: gezonde dieren, beter milieu en groot sociaal en professioneel netwerk.
Dit verhaal is onderdeel van een serie artikelen voor deze website (tussen 2019 en 2021) waarin agrarisch ondernemers vertellen hoe zij werken aan de omslag naar kringlooplandbouw. Op Groeien naar morgen lees je verhalen van agrariërs die stappen zetten en maak je kennis met de Demobedrijven.