Inzoomen op het verdienmodel: wat levert kringlooplandbouw nu eigenlijk op?
Meer samenwerken met de natuur, beter zorgen voor de bodem, meer gebruik van reststromen: allemaal maatregelen om meer richting kringlooplandbouw toe te werken. Welk verdienmodel zit hierachter? Deze vraag hebben wij voorgelegd aan een aantal ondernemers die al eerder langs zijn gekomen op het platform.
Aardappelteler Jacob van der Borne aan de Postelsedijk heeft zijn interesse voor techniek doorgezet in het akkerbouwbedrijf dat hij in 2006 van zijn vader heeft overgenomen: door het implementeren van precisielandbouw past hij de juiste teeltmaatregel, op de juiste plek, op het juiste moment toe.
Meer opbrengst, minder kosten
Boer Jacob legt uit waarom dit wél het geval is. De eerste stap bij precisielandbouw is het verlagen van de kosten door middel van optimalisatie van wat er al gebeurt op het bedrijf. Dat betekent dat de input, zoals mest en gewasbeschermingsmiddelen, preciezer kan worden toegepast. Ook zijn door bodemvochtsensoren de waterhoeveelheden per toepassing kleiner en het aantal beregeningsbeurten groter geworden. Hierbij is de opbrengst met 15 tot 20% gestegen ten opzichte van een normaal beregeningsregime. Boer Jacob maakt daarbij gebruikt van vaste rijpaden, waardoor de bodem luchtig blijft. Hierdoor worden de meststoffen efficiënter benut en zorgt dit voor een betere waterberging. Dit zorgt voor tijdwinst, minder slijtage aan de gewassen en minder emissies. Dit scheelt boer Jacob 10% aan kosten!
Percelen rangschikken
Bij de tweede stap gaat het om de opbrengst als gevolg van de optimalisatie van de bedrijfsvoering. Hierbij maakt boer Jacob gebruik van een opbrengstmeting om meer inzicht te krijgen in de opbrengstvariaties van percelen. Per perceel wordt er een opbrengstkaart gemaakt en in combinatie met alle data kan er de opbrengstpotentie van de aardappelen bepaald worden. Hierdoor kan de input afgestemd worden op de groei van de gewassen en komt de input alleen daar waar het ook daadwerkelijk nodig is. Door deze efficiëntie en ‘finetuning’ groeien de gewassen beter en is de opbrengst in 10 jaar met 1% in kilo aardappelen gestegen.
Nog niet alles gaat zoals boer Jacob zou willen: bij het uitrijden van mest stuit hij tegen de huidige regelgeving aan. Deze zorgen ervoor dat hij niet altijd mest kan uitrijden wanneer de gewassen daarom vragen. Dat is nadelig, want ‘de planten vragen om het toebrengen van gefractioneerde mest. Zo kun je toe naar een volledig afgestemd dieet voor het gewas, op basis van potentie.’
Toch ziet boer Jacob precisielandbouw steeds belangrijker worden, vooral nu hij verwacht dat het aantal akkerbouwbedrijven in de toekomst veel minder zullen worden en er schaalvergroting plaats zal vinden. ‘Zonder efficiëntie en technologie zullen de overgebleven akkerbouwbedrijven niet te managen zijn’, aldus boer Jacob.
Ondanks het feit dat boer Jacob al ver gevorderd is in het toepassen van precisielandbouw, blijft het boeren niet zonder risico. Landbouwproducten zijn fragiel en de groei is ook afhankelijk van andere externe factoren zoals de weersomstandigheden en de vraag en aanbod vanuit de markt. Dat is ook weer gebleken met de coronacrisis, waar ook boer Jacob veel last van gehad heeft. Ondanks dat de vraag weer op 80% zit van voor de crisis, krijgt hij een prijs voor zijn aardappelen die lager ligt dan de kostprijs.
Boer Jacob is daarom gaan zoeken naar andere manieren om een beter verdienmodel te realiseren. Zo verkocht hij op evenementen zijn ‘Frietjeprecies’ en onderzoekt hij nu naar de mogelijkheden deze frietjes online te verkopen. Daarnaast weten mensen van over de hele wereld boer Jacob te vinden voor zijn ervaring in precisielandbouw. ‘Als je open communiceert, krijg je daar veel voor terug.’ Het is dan ook zijn droom om een campus op zijn bedrijf te realiseren: een plek waar kennis en praktijk samen kunnen komen en waar jongeren het vak van precisielandbouw kunnen leren.